เนื่องจากดรรชนีหักเหแสงของวัสดุแปรผันตาม ความยาวคลื่น ของแสง ทิศทางของแสงที่ผ่านปริซึมจึงแปรผันตามความยาวคลื่น ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า การกระจาย สามารถทำให้แสงแยกเป็นสเปกตรัมได้

ปริซึมยังใช้เพื่อเป็นตัวเปลี่ยนทิศทางของแสงโดยทำให้เกิดการสะท้อนกลับทั้งหมด ในกรณีนี้ ระนาบที่แสงตกกระทบปริซึมและออกจากปริซึมจะตั้งฉากกับทิศทางการเดินทางของแสง และจะไม่เกิดการกระจายของแสงเนื่องจากการหักเห ตัวอย่างเช่น ใน กล้องสองตา ภาพจะกลับด้านเพื่อสร้างภาพตั้งตรง (ปริซึมปอร์โร, ปริซึมหลังคา) หรืออย่างเช่น ในช่องมองภาพของกล้องสะท้อนภาพเลนส์เดี่ยว แกนเชิงแสงจะหักเลี้ยวสามครั้งก่อนจะไปสู่ช่องมองภาพ (เพนทาปริซึม)

ปริซึมรูปวงแหวนขนาดใหญ่บางครั้งถูกวางไว้รอบ ๆ เลนส์แฟรแนลที่ใช้ในประภาคารเพื่อเป็นตัวเสริม

นอกจากนี้แล้วยังมีปริซึมสำหรับทำเป็นโพลาไรเซอร์ โดยแยกทิศทางการเดินทางของแสงตามโพลาไรเซชัน หรือส่งผ่านแสงโพลาไรซ์เพียงทิศทางเดียว